Wakker worden
(6 nov 2024) Plots werd ik vanmorgen overvallen door existentiële twijfel: wat doe ik eigenlijk in een Trumpiaanse wereld? Het werd een lange ochtendwandeling met mezelf in de nevel van het leven. Welke zin heeft het om na te denken over hoop en geluk, en mensen aan te moedigen waardevolle prioriteiten te stellen in hun leven als ze dat niet horen willen? Krijgen ze gewoon de leiders die ze verdienen?
En dan ontmoet je in het park zo’n kleuterklasje met een stralende juf. Ze verzamelen rode, gele, bruine bladeren om straks tussen krantenpapier te drogen in de klas. Daar is krantenpapier goed voor. Ook als de voorpagina je niet vrolijk maakt.
Voor de wereld van deze kleuters doen we het. Voor hun geborgen nest op een waardevolle planeet. En daar horen tegenslagen, stormen en onzin bij. Maar ook warmte, verbondenheid en inzichten van waarde. Meer dan drie kwart van de Amerikanen heeft niet gestemd voor Trump of is zelfs niet gaan stemmen. Het tegenovergestelde van ‘liefde’ is niet ‘haat’ maar ‘onverschilligheid’. En daarom trek ik me, waarschijnlijk samen met jou, op aan mijn levensmotto dat ik op een tegeltje cadeau kreeg: ‘Ondanks alles en juist daarom’.
Voor ‘Geluk. The New World Book of Happiness’ vroeg ik aan 100 wetenschappers uit 50 landen wat de essentie van geluk is in deze Nieuwe Tijden. Het antwoord is veelzijdig maar de richting is duidelijk. We zullen maar gelukkig worden in een samenleving waarin deze vijf prioriteiten verschuiven:
1. Van ‘individu’ naar ‘interconnectie’ (Al onze problemen en oplossingen zijn met elkaar verbonden)
2. Van ‘competitie’ naar ‘samenwerken’ (In lerend vermogen, diversiteit en kruisbestuiving zit onze grootste kracht)
3. Van ‘acties’ naar ‘keuzes’ (Hoe goed bedoeld allerlei acties en interventies ook zijn, het gaat fundamenteel over de echte prioriteiten die we ook op lange termijn durven stellen).
4. Van ‘aanpassing’ naar ‘creatie’ (Het volstaat niet meer om ons telkens opnieuw aan te passen aan nieuwe situaties. We zullen onze echte creativiteit moeten aanspreken en die gaat verder dan Chat GPT achterna hollen.)
5. Van ‘materieel succes’ naar ‘sociale verantwoordelijkheid’ (Succesrijk is niet iemand met een grote auto of 300.000 volgers maar iemand die iets goeds betekent voor de samenleving.)
Als je dan de kleuters in de weer ziet met hun herfstbladeren, weet je weer waarom het centrale woord voor geluk en hoop in nieuwe tijden ‘generativiteit’ is: zorg en toewijding voor het welzijn van de volgende generatie, niet ingegeven door het persoonlijk belang maar door het algemeen belang. Dat is niet naïef. Daarop mogen wij als mens (en leider) aangesproken worden. En daarom heeft ons leven zin. En plots besef ik, al wandelend door de nevel van het leven, dat net in het omgekeerde van NEVEL het antwoord zit: LEVEN. Intens leven. Ondanks alles en juist daarom.
Meer op www.theworldbookofhappiness.com