Wie brengt de portemonnee terug?
Wat gebeurt er als je 15 portemonnees laat vallen in een willekeurige stad? Niet als truc of test, maar als experiment in vertrouwen? Ik was betrokken op de achtergrond en in de duiding van wat de krant De Morgen deze week uitvoerde (en wat al vaker in de wereld werd toegepast). In elke portemonnee: 15 euro, een huissleutel, een boodschappenlijstje en een telefoonnummer. Hoeveel komen er terug, met of zonder geld? Wat denk jij? Voor je het resultaat kent: wat zouden we kunnen leren uit een eventueel positief resultaat? Stel dat!
1. Vertrouwen is de zuurstof van geluk.
Het besef dat we in een omgeving leven waarin anderen over het algemeen het goede doen, geeft rust, veiligheid en, inderdaad: geluk.
2. Een gevoel van veiligheid vergroot onze bereidheid tot geven.
In een omgeving waar we vertrouwen hebben in anderen, durven we meer te geven, te helpen, los te laten. Veiligheid is geen einddoel, maar een vruchtbare bodem waar goed gedrag kan groeien. En dat leidt op zijn beurt weer tot meer veiligheid – een positieve spiraal.
3. Zelfzorg en zorg voor de ander gaan hand in hand.
Zelfzorg wordt vaak gelijkgesteld aan tijd nemen voor jezelf. Maar wat als zelfzorg óók betekent dat je iets voor een ander doet?
4. De kracht van morele intuïtie.
Het zijn niet de grote, weloverwogen beslissingen die ons karakter vormen, maar juist de kleine momenten waarop we automatisch kiezen voor het goede. Ze tonen wie we zijn – of willen zijn – zonder dat we het zelf altijd beseffen.
5. We zien wat we geloven.
Wie gelooft dat mensen in wezen goed zijn, kijkt anders naar de wereld. Het is niet zozeer wat er teruggebracht wordt, maar hoe we naar onze omgeving leren kijken. Cynisme maakt dan plaats voor hoop. En dat perspectief beïnvloedt op zijn beurt onze eigen keuzes, emoties en geluksbeleving.
6. Beleid moet bouwen aan verbondenheid.
Als we willen investeren in een gelukkige samenleving, moeten we meer doen dan welvaart herverdelen. We moeten werken aan verbondenheid. Aan buurten waar mensen elkaar kennen. Aan scholen die sociale vaardigheden cultiveren. Aan steden waarin mensen zich gezien en veilig voelen. Want daar, in die ruimte van vertrouwen en zorg, ontstaat de veerkracht en het geluk dat ons samenhoudt.
De uitslag verrast niet iedereen, maar verwarmt wel iedereen: 12 van de 15 portemonnees werden terugbezorgd. Inclusief het geld. Het zijn deze alledaagse, haast onzichtbare gebaren die iets fundamenteels vertellen over geluk, verbondenheid en de aard van onze samenleving. Misschien is dat wel de mooiste conclusie: in het gewone schuilt het buitengewone. Niet iedereen deugt maar in onze alledaagse keuzes ligt de blauwdruk van een gelukkigere wereld. En dat heeft niets met blind vertrouwen of naïviteit te maken. Integendeel.
Meer in De Morgen 10/08/25 en in ‘Geluk. The New World Book of Happiness www.theworldbookofhappiness.com